De tekst die verwijst naar de Nederlandse kant | De tekst aan de Oostenrijkse kant |
Palen in Zeeland I
Zeeuws-Vlaanderen Oostelijk van het kanaal van Gent naar Terneuzen
De zes van Overslag
Vlak bij Gp 297 vinden we deze Oostenrijkse paal in Overslag.
De tweede Oostenrijker van Overslag, enkele honderden meters verder, nog steeds op de grens.
De derde Oostenrijker, met Gp298 en 299 een trio vormend.
Nummer vier vinden we aan het wegje de Gebuurte.
De volgende, de vijfde paal groeit steeds onder de klimop en is te herkennen aan twee bobbels klimop net voor de paal (het zijn de overgroeide houten beschermpaaltjes). Hij staat aan hetzelfde wegje als de vorige richting Gp 300; ongeveer 75 m daarvoor.
En de zesde Oostenrijker van Overslag staat op Belgische grond, aan het parkeerterrein voor de kerk.
Sas van Gent en Wachtebeke [B]
De kop van een Oostenrijkse grenspaal heeft een betonnen onderstuk gekregen is zo weer min of meer in ere hersteld. Op het bordje bij de steen wordt vermeld dat de steen uit Overslag komt, waar in 1768 de grens tussen het Axeler ambacht en Assenede "bepaald" is na een ruzie over het juiste verloop van de grens bij Overslag.
De Leeuw heeft 7 pijlen in de hand, verwijzend naar de Zeven Provinciën. De andere kant van deze stenen zijn getooid met de Habsburgse adelaar
Deze, uit ook Overslag afkomstige grenspaal, staat tegenwoordig aan de Godhuisstraat 13, in de tuin van de heemkundevereniging.
3 Oostenrijkers in Westdorpe
De naam Oostenrijkers voor deze grenspalen komt van het feit dat deze palen de grens tussen de Oostenrijkse Nederlanden en de Republiek der 7 Verenigde Provinciën aangaven. Deze paal staat onderaan de Graaf Jansdijk A.
Op het medaillon staat een adelaar afgebeeld, tweekoppig, het teken van de Habsburgse monarchie.
Enkele meters aan de andere kant van de weg. Eigenlijk staan ze ter weerszijden van de oprijlaan naar een boerderij.
In de dorpskern, aan de Graaf Jansdijk B.
Clingerbos
Palen van Arenberg
Op de Noorddijk van de Prosperpolder. Het nummer is te sterk verweerd om nog leesbaar te zijn. Op de achtergrond de havens van Antwerpen.
Het Huis Arenberg is een adellijk geslacht uit de Duitse Eifel, genoemd naar de Burg Aremberg bij Ahrweiler. In de loop der eeuwen verwierf de familie overal eigendommen, vooral in de Zuidelijke Nederlanden. Het is nog steeds een vooraanstaande adellijke familie in Belgie. Namen van polders hier in de buurt verwijzen naar de familie zoals: Prosper (7e hertog van Arenberg) en Hedwige (Hedwige de Ligne, echtgenote van Engelbert IX Hertog van Arenberg, een kleinzoon van voornoemde Prosper).Koewacht - St. Jansteen
Een paal op de grens van Koewacht en St. Jansteen aan de Driehoefijzerstraat. Op de zijkanten van de paal is een ster gebeiteld. De betekenis ervan is mij niet duidelijk, wellicht uitsluitend ter versiering?
Let op de het gebruik van hoofd- en kleine letters in het woord "KOEWAChT. Het woord was bij nader inzien dus langer dan de paal breed.
Godshuizen Gent
Pouckestraat.
De term Godshuis slaat hier niet op "kerk", zoals in Nederland gebruikelijk is. De Vlaamse betekenis van het woord is wat anders. Godshuizen ontstonden aanvankelijk als hospitalen aan de stadspoorten, waar arme passanten of kloosterlingen onderdak konden krijgen, soms voor één nacht, wanneer de stadspoorten al gesloten waren. Langzamerhand kregen ze meer functies, zodat onder de noemer godshuizen ook begijnhoven, ziekenhuizen, leprozenhuizen, pesthuizen, oude-mannen en vrouwenhuizen, proveniershuizen, vondelinghuizen en weeshuizen konden geteld worden. In de loop der tijd verkregen deze Gentse instellingen bezittingen, veelal door erflating. Waaronder dus deze landerijen in Zeeuws-Vlaanderen.
De term Godshuis slaat hier niet op "kerk", zoals in Nederland gebruikelijk is. De Vlaamse betekenis van het woord is wat anders. Godshuizen ontstonden aanvankelijk als hospitalen aan de stadspoorten, waar arme passanten of kloosterlingen onderdak konden krijgen, soms voor één nacht, wanneer de stadspoorten al gesloten waren. Langzamerhand kregen ze meer functies, zodat onder de noemer godshuizen ook begijnhoven, ziekenhuizen, leprozenhuizen, pesthuizen, oude-mannen en vrouwenhuizen, proveniershuizen, vondelinghuizen en weeshuizen konden geteld worden. In de loop der tijd verkregen deze Gentse instellingen bezittingen, veelal door erflating. Waaronder dus deze landerijen in Zeeuws-Vlaanderen.
Een close up van de inscriptie. De meeste palen zijn een beetje tot ernstig beschadigd. Een reden te meer om een aantal palen die in de grond zitten daar te laten: bovengronds is het erg gevaarlijk.
Deze paal niet zo lang geleden (2009) opgesteld en inmiddels al erstig beschadigd. Ook aan de Reigerstraat.
Hulst en Hulster Ambacht
Deze paal aan de Nieuwe Ellestraat heeft aan drie kanten een inscriptie. Aan de voorkant: "H. amb."; aan de linkerkant: "hulster ambacht" en rechts: "ST.JANSTEEN".
Deze paal staat in de voortuin van het laatste huis aan de Tivoliweg, wellicht niet meer op de oorspronkelijke plaats. De paal is erg goed bewaard gebleven, eigenlijk de enige van de hele serie. De inscripties zijn: "STAD HULST" en "HULSTER AMBACHT".
En de laatse van deze rij palen is erg verweerd, zelfs geheel door midden gespleten, aan de Poorterslaan.
Terneuzen - Axel ambachtspalen
In Axel vóór het gemeentemuseum (Noordstraat 11). Aan de voorkant staat AXEL AMBAGT en aan de achterkant NEUSEN AMBAGT. Met daaronder de ambachtswapens, die nog maar nauwelijks leesbaar zijn.
Othene. Aan de rotonde Vrijheidslaan-Rooseveltlaan. Deze grenspaal van het Axeler Ambacht is in 2000 herplaatst.
Othene. Aan de rotonde Vrijheidslaan-Rooseveltlaan. Deze grenspaal van het Axeler Ambacht is in 2000 herplaatst.
Linie palen Graauw
Axel - Hulst
Close-up's van de ingebeitelde ambachtsnamen. De palen dateren van het eind van de 18e eeuw. de slijtage is heel verschillend, dus er heeft vernieuwing plaatsgevonden. |
De eerste paal, vanuit het noorden komend, vinden we aan de linkerkant op de Campensedijk, 100m zuidelijk van de Oude Haven.
Kruising Kamperweg/Copwijkseweg.
Aan de noordkant van de N61.
Aan het noordeinde van de Nieuwe Zeedijk. Gelukkig worden 's zomers de brandnetels verwijderd anders was de steen onzichtbaar.
Nu aan het zuid einde van de Nieuwe Zeedijk, halverwege het talud.
En de laatste uit de serie: net na het gehucht Kaf'oek, aan de noordzijde van de Axelsestraat.
Aan het noordeinde van de Nieuwe Zeedijk. Gelukkig worden 's zomers de brandnetels verwijderd anders was de steen onzichtbaar.
Nu aan het zuid einde van de Nieuwe Zeedijk, halverwege het talud.
En de laatste uit de serie: net na het gehucht Kaf'oek, aan de noordzijde van de Axelsestraat.
Hulst Grens
Een oude grenssteen, uit de tijd dat de zuidelijke Nederlanden Oostenrijks bezit waren. Op het bordje rechts is te lezen:"De grenspaal van 1720 duidde de grens aan tussen het Waasland en Hulsterambacht en is één van de oudst bekende grenspalen uit de Oostenrijkse periode. Voorheen geplaatst achter de Heilige Kruiskerk (Stekene Centrum)"
Bij Gp 284, aan de overkant van de weg staat de tweede paal in deze serie.
Hulst - St.Jansteen
De tweede steen vinden we bij St.Janstraat nr. 9. In 2011 ligt de steen tijdelijk in de achtertuin in opslag tot hij weer voor aan de weg herplaatst kan worden.
Een tweede steen uit dezelfde serie is duidelijk in betere conditie.
De inscripties zijn op deze steen nog duidelijk te lezen. |
Deze twee steen resten staan ook aan de St.Janstraat, tussen de twee vorige stenen. Volgens kenners behoren ze tot dezelfde serie. Eén ervan heeft in ieder geval wel de juiste afmetingen. |
Subscribe to:
Posts (Atom)